Obsesif Kompulsif Bozukluk Rehberi

Ütünün fişini çektim mi ben? Ayakkabıları da giydik iyi mi. Of! Hep aynı şey. Beklesenize beni. Çekmişim ya. Niye söylemiyorsunuz? Bekleyin geliyorum! Obsesif Kompulsif Bozukluk Rehberi yazımda bu yaşam güçlüğünü dilim döndüğünce anlatmaya çalıştım. Meraklısına ulaşmasını, değer katmasını dilerim. Keyifli okumalar.

Benimle terapi randevusu oluşturmak için buraya tıklayarak kendinize uygun gün ve tarihi belirleyebilirsiniz.

Obsesif Kompulsif Bozukluk Nedir?​

Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), takıntılar olarak bilinen istenmeyen düşünce ve korku örüntüsüne sahiptir. Bu takıntılar, sizi kompulsiyonlar olarak da adlandırılan tekrarlayan davranışlar yapmaya yönlendirir. Bu obsesyonlar ve kompulsiyonlar günlük aktivitelerin önüne geçer ve fazlaca sıkıntıya neden olur.

Nihayetinde, stresinizi hafifletmek için kompulsif eylemlerde bulunma dürtüsü hissedersiniz. Rahatsız edici düşünceleri veya dürtüleri görmezden gelmeye veya onlardan kurtulmaya çalışsanız bile, geri gelmeye devam ederler. Bu da sizi ritüele dayalı hareket etmeye yönlendirir. Bu OKB’nin kısır döngüsüdür.

OKB genellikle mikropların bulaşmasından aşırı derecede korkmak gibi belirli temalar etrafında yoğunlaşır. Bulaşma korkusunu hafifletmek için ellerinizi yara bere içinde kalana kadar tekrar tekrar yıkayabilirsiniz.

OKB’niz varsa, bu durumdan utanıyor, mahcup oluyor ve hayal kırıklığına uğruyor olabilirsiniz. Ancak tedavi etkili olabilir.

Obsesif Kompulsif Bozukluk Belirtileri​

Obsesif-kompulsif bozukluk genellikle hem obsesyonları hem de kompulsiyonları içerir. Ancak sadece obsesyon belirtileri veya sadece kompulsiyon belirtileri olması da mümkündür. Obsesyon ve kompulsiyonlarınızın mantık dışı olduğunu biliyor ya da bilmiyor olabilirsiniz. Ancak bunlar çok fazla zamanınızı alır, yaşam kalitenizi düşürür ve günlük rutinlerinizi ve sorumluluklarınızı engeller.

Obsesyon Semptomları​

OKB takıntıları, geri gelmeye devam eden kalıcı ve istenmeyen düşünceler veya müdahaleci olan ve sıkıntı veya endişeye neden olan dürtüler veya görüntülerdir. Bunları görmezden gelmeye veya ritüellere göre hareket ederek bunlardan kurtulmaya çalışabilirsiniz. Bu takıntılar genellikle siz başka şeyler düşünmeye veya yapmaya çalışırken ortaya çıkar.

Takıntılar genellikle aşağıdaki gibi temalara sahiptir:

• Kirlenme veya kir korkusu.
• Şüphe duymak ve belirsizlikle başa çıkmakta zorlanmak.
• Her şeyin düzenli ve dengeli olmasına ihtiyaç duymak.
• Kontrolü kaybetme ve kendine ya da başkalarına zarar verme ile ilgili saldırgan ya da korkunç düşünceler.
• Saldırganlık veya cinsel ya da dini konular da dahil olmak üzere istenmeyen düşünceler.

Takıntı belirtilerine örnek olarak şunlar verilebilir:

• Başkalarının dokunduğu nesnelere dokunarak kirlenme korkusu.
• Kapıyı kilitlediğinize veya ocağı kapattığınıza dair şüpheler.
• Nesneler düzenli olmadığında veya belirli bir yöne bakmadığında yoğun stres.
• Arabanızı bir insan kalabalığının içine sürdüğünüze dair görüntüler.
• Küfür etmek veya toplum içinde doğru şekilde davranmamakla ilgili düşünceler.
• Hoş olmayan cinsel görüntüler.
• El sıkışmak gibi takıntılara neden olabilecek durumlardan uzak durmak.

Kompulsiyon Semptomları​

OKB kompulsiyonları, kendinizi yapmak zorunda hissettiğiniz tekrarlayan davranışlardır. Bu tekrarlayan davranışlar veya zihinsel eylemler, takıntılarınızla ilgili kaygıyı azaltmayı veya kötü bir şeyin olmasını önlemeyi amaçlar. Ancak kompulsiyonlara katılmak hiçbir zevk vermez ve kaygıdan sadece sınırlı bir rahatlama sağlayabilir.

Takıntılı düşünceleriniz olduğunda anksiyetenizi kontrol etmeye yardımcı olacak kurallar veya ritüeller oluşturabilirsiniz. Bu kompulsiyonlar mantık dışıdır ve genellikle düzeltmeyi amaçladıkları sorunla ilgili değildir.

Obsesyonlarda olduğu gibi, kompulsiyonların da genellikle temaları vardır, örneğin:

• Cildiniz çiğ olana kadar el yıkama.
• Kilitli olduklarından emin olmak için kapıları tekrar tekrar kontrol etmek.
• Kapalı olduğundan emin olmak için ocağı tekrar tekrar kontrol etmek.
• Belirli kalıplarda saymak.
• Bir duayı, kelimeyi veya cümleyi sessizce tekrarlamak.
• Kötü bir düşünceyi iyi bir düşünceyle değiştirmeye çalışmak.
• Konserve ürünlerinizi aynı şekilde yüzleşecek şekilde düzenlemek.

OKB Belirtilerinin Şiddet Derecesi Değişir​

Genellikle ergenlik veya genç yetişkinlik yıllarında başlayan obsesif kompulsif bozukluk, çocuklukta da başlayabilir. Belirtiler genellikle zaman içinde başlar ve yaşam boyunca ne kadar ciddi olduklarına göre değişme eğilimindedir. Sahip olduğunuz obsesyon ve kompulsiyon türleri de zaman içinde değişebilir. Belirtiler genellikle geçiş ve değişim zamanları da dahil olmak üzere daha fazla stres altında olduğunuzda kötüleşir. Genellikle yaşam boyu süren bir bozukluk olduğu düşünülen OKB, hafif ila orta şiddette semptomlara sahip olabileceği gibi, engelleyici hale gelecek kadar şiddetli ve zaman alıcı da olabilir.

OKB’de Ne Zaman Doktora Görünmeli?​

Mükemmeliyetçi olmak – kusursuz sonuçlara veya performansa ihtiyaç duyan biri – ile OKB sahibi olmak arasında bir fark vardır. OKB düşünceleri sadece hayatınızdaki gerçek sorunlarla ilgili aşırı endişeler veya her şeyin temiz olmasını ya da belirli bir şekilde düzenlenmesini istemek değildir.

Obsesyon ve kompulsiyonlarınız yaşam kalitenizi etkiliyorsa, doktorunuza veya ruh sağlığı uzmanınıza görünün.

Obsesif Kompulsif Bozukluk Risk Faktörleri​

Obsesif-kompulsif bozukluğa neden olma riskini artırabilecek faktörler şunlardır:

• Aile geçmişi. Ebeveynlerinizin veya diğer aile üyelerinizin bu bozukluğa sahip olması OKB’ye yakalanma riskinizi artırabilir.
  Stresli yaşam olayları. Travmatik veya stresli olaylar yaşadıysanız, riskiniz artabilir. Bu tepki, OKB’de görülen müdahaleci düşüncelere, ritüellere ve duygusal sıkıntıya neden olabilir.
  Diğer ruh sağlığı bozuklukları. OKB, anksiyete bozuklukları, depresyon, madde bağımlılığı veya tik bozuklukları gibi diğer ruh sağlığı bozukluklarıyla ilişkili olabilir.

Obsesif Kompulsif Bozukluk Komplikasyonları

Obsesif-kompulsif bozukluğa bağlı sorunlar şunları içerir:

• Ritüelistik davranışlara katılmak için harcanan aşırı zaman.
• Sık sık el yıkamaktan kaynaklanan kontakt dermatit gibi sağlık sorunları.
• İşe veya okula gitmekte ya da sosyal aktivitelere katılmakta zorlanma.
• Sorunlu ilişkiler.
• Kötü yaşam kalitesi.
• İntihar hakkında düşünceler ve intiharla ilgili davranışlar.

Obsesif Kompulsif Bozukluk Önleme​

Obsesif kompulsif bozukluğu önlemenin kesin bir yolu yoktur. Bununla birlikte, mümkün olan en kısa sürede tedavi olmak OKB’nin daha da kötüleşmesini ve aktivitelerinizi ve günlük rutininizi bozmasını önlemeye yardımcı olabilir. Psikiyatrik ilaç tedavisi ve bilişsel davranışçı terapinin okb belirtilerini azaltmada etkili olduğuna dair araştırmalar bulunmaktadır.

Bu içeriğin yazarken Mayo Clinic’te Obsessive Compulsive Disorder (OCD) başlıklı yazıdan ve kendi bilişsel davranışçı terapi eğitimi notlarımdan yararlandım.

Panik Bozukluk Rehberi ve Sosyal Anksiyete Bozukluğu Rehberi yazılarım da ilginizi çekerse göz atabilirsiniz. Bir sonraki yazıda görüşmek dileğiyle.

Paylaş: