Borderline Kişilik Bozukluğu Rehberi
Borderline kişilik bozukluğu ya da kişilik örgütlenmesi, kendiniz ve başkaları hakkında düşünme ve hissetme şeklinizi etkileyen ve günlük yaşamda işlevsel sorunlara neden olan bir ruh sağlığı bozukluğudur. Öz imaj sorunları, duygu ve davranışları yönetmede zorluk ve istikrarsız ilişkiler örüntüsü içerir.
Benimle terapi randevusu oluşturmak için buraya tıklayarak kendinize uygun gün ve tarihi belirleyebilirsiniz.
Borderline kişilik bozukluğunda yoğun bir terk edilme veya istikrarsızlık korkusu yaşarsınız ve yalnız kalmaya tahammül etmekte zorlanabilirsiniz. Yine de uygunsuz öfke, dürtüsellik ve sık ruh hali değişimleri, sevgi dolu ve kalıcı ilişkiler kurmak istemenize rağmen başkalarını uzaklaştırabilir.
Borderline kişilik bozukluğu genellikle erken yetişkinlik döneminde başlar. Durum genç yetişkinlikte daha kötü görünebiliyor. Yaşla birlikte de yavaş yavaş daha iyi hale gelebilir.
Sınırda kişilik bozukluğunuz varsa, cesaretiniz kırılmasın. Bu duruma sahip birçok kişinin tedavi ile zaman içinde iyileşmesi ve tatmin edici bir hayat yaşamayı öğrenmesi mümkün.
Borderline Kişilik Bozukluğunun Belirtileri
Borderline kişilik bozukluğu kendiniz hakkında nasıl hissettiğinizi, başkalarıyla nasıl ilişki kurduğunuzu ve nasıl davrandığınızı etkiler.
Belirtiler ve semptomlar şunları içerebilir:
- Yoğun bir terk edilme korkusu, hatta gerçek veya hayali ayrılık veya reddedilmeden kaçınmak için aşırı önlemlere başvurma
- Birini bir an idealize edip sonra aniden o kişinin yeterince önemsemediğine veya zalim olduğuna inanmak gibi dengesiz yoğun ilişkiler örüntüsü
- Hedeflerin ve değerlerin değişmesini ve kendinizi kötü ya da hiç yokmuş gibi görmeyi içeren öz kimlik ve öz imajdaki hızlı değişiklikler
- Birkaç dakikadan birkaç saate kadar süren strese bağlı paranoya ve gerçeklikle temas kaybı dönemleri
- Kumar, dikkatsiz araba kullanma, güvenli olmayan seks, harcama çılgınlığı, aşırı yeme veya uyuşturucu kullanımı ya da iyi bir işi aniden bırakarak veya olumlu bir ilişkiyi bitirerek başarıyı sabote etme gibi dürtüsel ve riskli davranışlar
- Genellikle ayrılma veya reddedilme korkusuna yanıt olarak intihar tehditleri veya davranışları veya kendini yaralama
- Yoğun mutluluk, sinirlilik, utanç veya endişe içerebilen, birkaç saatten birkaç güne kadar süren geniş ruh hali değişimleri
- Devam eden boşluk hissi
Sık sık öfkelenmek, alaycı veya sert olmak ya da fiziksel kavgalar etmek gibi uygunsuz, yoğun öfke
Borderline Kişilik Bozukluğunun Tedavisi
Yukarıdaki belirti veya semptomlardan herhangi birine sahip olduğunuzu fark ederseniz, doktorunuzla veya bir ruh sağlığı sağlayıcısıyla konuşun.
İntihar düşünceleriniz varsa ya da kendinize zarar vermekle ilgili fantezileriniz veya zihinsel imgeleriniz varsa aşağıdaki eylemlerden birini gerçekleştirerek hemen yardım alın:
- Hemen 112’yi arayın.
- Ruh sağlığı sağlayıcınızı, doktorunuzu veya diğer sağlık hizmeti sağlayıcınızı arayın.
- Sevdiğiniz birine, yakın arkadaşınıza, güvendiğiniz bir akranınıza veya iş arkadaşınıza ulaşın.
- İnanç topluluğunuzdan biriyle iletişime geçin.
- Bir aile üyenizde veya arkadaşınızda belirti veya semptomlar fark ederseniz, o kişiyle bir doktora veya ruh sağlığı sağlayıcısına görünmesi konusunda konuşun.
- Ancak kimseyi yardım almaya zorlayamazsınız çünkü psikolojik destek almakta gönüllülük esastır. Eğer bu ilişki sizde ciddi bir strese neden oluyorsa, kendiniz bir terapiste gitmeyi faydalı bulabilirsiniz.
Sınırda Kişilik Bozukluğunun Nedenleri
Diğer ruh sağlığı bozukluklarında olduğu gibi, borderline kişilik bozukluğunun nedenlerini tam olarak bilmiyoruz. Çocuk istismarı veya ihmali öyküsü gibi çevresel faktörlere ek olarak, borderline kişilik bozukluğu aşağıdakilerle bağlantılı olabilir:
- Genetik. İkizler ve aileler üzerinde yapılan bazı çalışmalar, kişilik bozukluklarının kalıtsal olabileceğini veya aile üyeleri arasında diğer ruh sağlığı bozukluklarıyla güçlü bir şekilde ilişkili olabileceğini düşündürmektedir.
- Beyin anormallikleri. Bazı araştırmalar beynin duygu düzenleme, dürtüsellik ve saldırganlıkla ilgili belirli bölgelerinde değişiklikler olduğunu göstermiştir. Buna ek olarak, serotonin gibi ruh halini düzenlemeye yardımcı olan bazı beyin kimyasalları düzgün çalışmayabilir.
Borderline Kişilik Bozukluğunun Risk Faktörleri
Kişilik gelişimiyle ilgili bazı faktörler borderline kişilik bozukluğu geliştirme riskini artırabilir. Bunlar şunları içerir:
Kalıtsal yatkınlık. Yakın bir akrabanızda – anneniz, babanız, erkek veya kız kardeşinizde – aynı veya benzer bir bozukluk varsa daha yüksek risk altında olabilirsiniz.
Stresli çocukluk dönemi. Bu bozukluğa sahip birçok kişi çocukluk döneminde cinsel veya fiziksel istismara uğradığını veya ihmal edildiğini bildirmektedir. Bazı kişiler küçükken bir ebeveynini veya yakın bakıcısını kaybetmiş veya onlardan ayrılmış olabilir.
Sınırda Kişilik Bozukluğunun Komplikasyonları
Borderline kişilik bozukluğu hayatınızın birçok alanına zarar verebilir. Yakın ilişkileri, işleri, okulu, sosyal aktiviteleri ve benlik imajını olumsuz etkileyerek şunlara yol açabilir:
- Tekrarlayan iş değişiklikleri veya kayıpları
- Bir eğitimi tamamlamamak
- Hapis cezası gibi çok sayıda yasal sorun
- Çatışma dolu ilişkiler, evlilik stresi veya boşanma
- Kesme veya yakma gibi kendine zarar verme ve sık hastaneye yatışlar
- Taciz içeren ilişkilere dahil olma
- Planlanmamış gebelikler, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, motorlu araç kazaları ve dürtüsel ve riskli davranışlara bağlı fiziksel kavgalar
- İntihara teşebbüs veya tamamlanmış intihar
Ayrıca, aşağıdaki gibi başka ruh sağlığı bozukluklarınız da olabilir:
- Depresyon
- Alkol veya diğer madde kötüye kullanımı
- Anksiyete bozuklukları
- Yeme bozuklukları
- Bipolar bozukluk
- Travma sonrası stres bozukluğu (PTSD)
- Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB)
- Diğer kişilik bozuklukları
Bu içeriği Mayo Clinic’teki Borderline Anxiety Disorder yazısından Türkçe’ye çevirdim.
