Depresyon Rehberi
”Depresyondayım, unutuldum, aldatıldım…
Sevgilimden ayrıldım, çok yalnızım…” Muhtemelen Göksel’in bu parçada yaşadığı depresyon değildi. Çünkü öyle olsaydı, yataktan kalkıp da o klibi çekemezdi. Depresyon belirtilerini kısa süreli gösteriyor olabilir belki de.
Benimle terapi randevusu oluşturmak için buraya tıklayarak kendinize uygun gün ve tarihi belirleyebilirsiniz.
Depresyon (Majör Depresif Bozukluk) Nedir?
Depresyon, sürekli üzüntü hissine ve ilgi kaybına neden olan bir duygu durum bozukluğudur. Majör depresif bozukluk veya klinik depresyon olarak da adlandırılan bu durum, nasıl hissettiğinizi, düşündüğünüzü ve davrandığınızı etkiler ve çeşitli duygusal ve fiziksel sorunlara yol açabilir. Normal günlük aktiviteleri yapmakta zorlanabilir ve bazen hayat yaşamaya değmezmiş gibi hissedebilirsiniz. Bir hüzün nöbetinden çok daha fazlası olan depresyon bir ”zayıflık” değildir ve basitçe kendiliğinden atlatılamaz. Depresyon uzun süreki tedavi gerektirebilir. Depresyondaki çoğu insan ilaç tedavisi, psikoterapi ya da her ikisiyle birlikte kendini daha iyi hisseder.
Depresyon Belirtileri
Depresyon hayatınız boyunca yalnızca bir kez ortaya çıkabilse de, insanlar genellikle birden fazla dönem geçirir. Bu dönemler sırasında belirtiler günün büyük bir kısmında, neredeyse her gün ortaya çıkar ve şunları içerebilir:
- Üzüntü, ağlama, boşluk veya umutsuzluk duyguları
- Küçük meselelerde bile öfke patlamaları, sinirlilik veya hayal kırıklığı
- Seks, hobiler veya spor gibi normal aktivitelerin çoğuna veya tümüne karşı ilgi veya zevk kaybı
- Uykusuzluk veya çok fazla uyumak dahil olmak üzere uyku bozuklukları
- Yorgunluk ve enerji eksikliği, bu nedenle küçük işler bile ekstra çaba gerektirir
- İştahın azalması ve kilo kaybı veya yemek isteğinin artması ve kilo alımı
- Anksiyete, ajitasyon veya huzursuzluk
- Düşünme, konuşma veya vücut hareketlerinde yavaşlama
- Değersizlik veya suçluluk duyguları, geçmişteki başarısızlıklara takılma veya kendini suçlama
- Düşünme, konsantre olma, karar verme ve hatırlama güçlüğü
- Sık veya tekrarlayan ölüm düşünceleri, intihar düşünceleri, intihar girişimleri veya intihar
- Sırt ağrısı veya baş ağrısı gibi açıklanamayan fiziksel sorunlar
Depresyonu olan birçok kişi için belirtiler genellikle iş, okul, sosyal faaliyetler veya başkalarıyla ilişkiler gibi günlük faaliyetlerde gözle görülür sorunlara neden olacak kadar şiddetlidir. Bazı insanlar nedenini bilmeden kendilerini genel olarak mutsuz veya perişan hissedebilirler.
Çocuk ve Gençlerde Depresyon Belirtileri
Çocuklarda ve gençlerde depresyonun yaygın belirti ve semptomları yetişkinlerinkine benzer, ancak bazı farklılıklar da olabilir:
Küçük çocuklarda depresyon belirtileri arasında üzüntü, sinirlilik, yapışkanlık, endişe, ağrı ve sızılar, okula gitmeyi reddetme veya kilo kaybı olma sayılabilir.
Ergenlerde ise belirtiler üzüntü, sinirlilik, olumsuz ve değersiz hissetme, öfke, düşük performans veya okula devam etmeme, yanlış anlaşıldığını hissetme ve aşırı hassas olma, eğlence amaçlı uyuşturucu veya alkol kullanma, çok fazla yeme veya uyuma, kendine zarar verme, normal aktivitelere karşı ilgi kaybı ve sosyal etkileşimden kaçınma şeklinde olması mümkündür.
Yaşlılarda Depresyon Belirtileri
Depresyon yaşlanmanın normal bir parçası değildir ve asla hafife alınmamalıdır. Ne yazık ki, yaşlı yetişkinlerde depresyon genellikle teşhis ve tedavi edilmez ve yardım isteme konusunda isteksiz olabilirler. Yaşlı yetişkinlerde depresyon belirtileri farklı olabilir veya daha az belirgin olabilir, örneğin
- Hafıza güçlükleri veya kişilik değişiklikleri
- Fiziksel ağrılar veya acılar
- Yorgunluk, iştahsızlık, uyku sorunları veya sekse karşı ilgi kaybı – tıbbi bir durumdan veya ilaçlardan kaynaklanmıyor
- Sosyalleşmek veya yeni şeyler yapmak için dışarı çıkmak yerine genellikle evde kalmak istemek
- Özellikle yaşlı erkeklerde intihara meyilli düşünce veya duygular
Majör Depresif Bozukluk Hastası Kişi Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Depresyonda hissediyorsanız mümkün olan en kısa sürede ruh sağlığı uzmanından randevu alın. Tedavi aramak konusunda isteksizseniz bir arkadaşınızla veya güvendiğiniz, sevdiğiniz biriyle konuşun.
Depresyon Hastası Ne Zaman Yardım Almalı?
Kendinize zarar verebileceğinizi veya intihara teşebbüs edebileceğinizi düşünüyorsanız, derhal 112’yi veya yerel acil durum numaranızı arayın. Aşağıdaki seçenekleri de göz önünde bulundurun:
- Doktorunuzu veya ruh sağlığı uzmanınızı arayın.
- Bir intihar yardım hattına başvurun.
- Yakın bir arkadaşınıza veya sevdiğiniz birine ulaşın.
- Bir bakan, ruhani lider veya inanç topluluğunuzdan başka biriyle iletişime geçin.
- İntihar tehlikesi altında olan veya intihar girişiminde bulunan bir yakınınız varsa, birisinin o kişinin yanında kaldığından emin olun. Hemen 112’yi arayın. Bunu güvenli bir şekilde yapabileceğinizi düşünüyorsanız, kişiyi en yakın hastanenin acil servisine götürün.
Majör Depresyonun Nedenleri
Depresyona neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir. Birçok ruhsal bozuklukta olduğu gibi, aşağıdakiler gibi çeşitli faktörler söz konusu olabilir:
- Biyolojik farklılıklar. Depresyondaki kişilerin beyinlerinde fiziksel değişiklikler olduğu görülmektedir. Bu değişikliklerin önemi hala belirsizdir, ancak sonunda nedenlerin belirlenmesine yardımcı olabilir.
- Beyin kimyası. Nörotransmitterler doğal olarak oluşan beyin kimyasallarıdır ve muhtemelen depresyonda rol oynarlar. Son araştırmalar, bu nörotransmitterlerin işlev ve etkilerindeki değişikliklerin ve ruh hali dengesinin korunmasında rol oynayan nöro devrelerle nasıl etkileşime girdiklerinin depresyon ve tedavisinde önemli bir rol oynayabileceğini göstermektedir.
- Kalıtsal özellikler. Depresyon, kan akrabalarında da bu durum olan kişilerde daha yaygındır. Araştırmacılar depresyona neden olabilecek genleri bulmaya çalışmaktadır.,
- Hormonlar. Vücudun hormon dengesindeki değişiklikler depresyona neden olabilir veya depresyonu tetikleyebilir. Hormon değişiklikleri hamilelik ve doğumdan sonraki haftalar veya aylar boyunca (doğum sonrası) ve tiroid sorunları, menopoz veya bir dizi başka durumdan kaynaklanabilir.
Depresyonun Risk Faktörleri
Depresyon genellikle gençler, 20’ler veya 30’larda başlar, ancak her yaşta ortaya çıkabilir. Erkeklere kıyasla daha fazla kadına depresyon teşhisi konulmaktadır, ancak bunun nedeni kısmen kadınların tedavi arayışına girme olasılığının daha yüksek olması olabilir.
Depresyon geliştirme veya tetikleme riskini artıran faktörler şunlardır:
- Düşük öz saygı ve aşırı bağımlı, kendini eleştiren veya kötümser olmak gibi belirli kişilik özellikleri
- Fiziksel veya cinsel istismar, sevilen birinin ölümü veya kaybı, zor bir ilişki veya mali sorunlar gibi travmatik veya stresli olaylar
- Depresyon, bipolar bozukluk, alkolizm veya intihar öyküsü olan kan bağı olan akrabalar
- Lezbiyen, gey, biseksüel veya transseksüel olmak ya da destekleyici olmayan bir durumda açıkça erkek veya kadın olmayan genital organların gelişiminde varyasyonlara sahip olmak (interseks)
- Anksiyete bozukluğu, yeme bozuklukları veya travma sonrası stres bozukluğu gibi diğer ruh sağlığı bozuklukları öyküsü
- Alkol veya eğlence amaçlı uyuşturucu kullanımı
- Kanser, felç, kronik ağrı veya kalp hastalığı gibi ciddi veya kronik hastalıklar
- Bazı yüksek tansiyon ilaçları veya uyku hapları gibi belirli ilaçlar (herhangi bir ilacı bırakmadan önce doktorunuzla konuşun)
Depresyon Komplikasyonları
Depresyon, size ve ailenize zararlar verebilecek ciddi bir hastalıktır. Depresyon tedavi edilmediği takdirde genellikle daha da kötüleşir ve hayatınızın her alanını etkileyen duygusal, davranışsal ve sağlık sorunlarına yol açar.
Depresyonla ilişkili komplikasyonlara örnek olarak şunlar verilebilir:
- Kalp hastalığı ve diyabete yol açabilen aşırı kilo veya obezite
- Ağrı veya fiziksel hastalık
- Alkol veya uyuşturucu kullanımı
- Anksiyete, panik bozukluk veya sosyal fobi
- Aile çatışmaları, ilişki zorlukları ve iş veya okul sorunları
- Sosyal izolasyon
- İntihar duyguları, intihar girişimleri veya intihar
- Kesmek gibi kendine zarar verme
- Tıbbi koşullar nedeniyle erken ölüm
Depresyon Önleme
Depresyonu önlemenin kesin bir yolu yoktur. Ancak şu stratejiler yardımcı olabilir:
- Stresi kontrol etmek, dayanıklılığınızı artırmak ve özgüveninizi yükseltmek için adımlar atın.
- Zor dönemleri atlatmanıza yardımcı olması için özellikle kriz zamanlarında ailenize ve arkadaşlarınıza ulaşın.
- Depresyonun kötüleşmesini önlemeye yardımcı olmak için bir sorunun en erken belirtisinde tedavi alın.
- Belirtilerin nüksetmesini önlemeye yardımcı olmak için uzun süreli idame tedavisi almayı düşünün.
Bu yazıyı hazırlarken Mayo Clinic’teki Depression (Major Depression Disorder) başlıklı yazıdan ve kendi bilişsel davranışçı terapi notlarımdan yararlandım.
Sosyal Anksiyete Bozukluğı Rehberi, Panik Atak ve Panik Bozukluk Rehberi, Obsesif Kompulsif Bozukluk Rehberi, Özgül Fobi Rehberi ve Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Rehberi yazılarım da meraklısı tarafından okunmayı beklemekte.





